Uluslararası Uzay İstasyonu’nda Uzay Çöpü Tehlikesi ve Çözüm Önerileri

Uluslararası Uzay İstasyonu’nda Artan Uzay Çöpü Tehlikesi

Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ – ISS), hem içsel sorunları hem de dışsal tehditleri ile başa çıkmak zorunda kalıyor. Yaşlanan bu istasyon, en son uzay çöpünden kaçınmak için gerçekleştirdiği manevranın üzerinden henüz bir hafta geçmeden, yeniden yörüngesindeki tehlikelerle yüzleşmek zorunda kaldı. Son gelişmelerde, NASA, Rusya’nın Progress 89 uzay aracının, istasyonu yörüngedeki bir çöp parçasından uzaklaştırmak için 25 Kasım Pazartesi günü üç buçuk dakika boyunca iticilerini ateşlediğini duyurdu. Bu manevra, istasyonun yörüngesini yaklaşık 500 metre yükseltti. Daha önce, 19 Kasım tarihinde de başka bir uzay çöpünden kaçınmak için Progress 89, iticilerini beş buçuk dakika boyunca yakmıştı. O zaman yapılan bu manevra, UUİ’nin 2015’de parçalanan işlevsiz bir savunma meteoroloji uydusundan gelen bir parçadan kaçınmak amacıyla gerçekleştirilmişti.

Uzay çöpleri, çarpma etkilerinin arkasındaki fizik nedeniyle, muazzam hasarlara yol açabilecek aşırı yüksek hızlarda hareket eden küçük cisimlerdir ve UUİ için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Ayrıca, istasyonun bulunduğu Alçak Dünya Yörüngesi giderek daha kalabalık hale geliyor. Yörüngedeki uzay çöpleri konusunda endişeler artarken, mevcut durumda uygulanabilir çözümler oldukça sınırlı. Elon Musk’ın farklı görüşlerine rağmen, yörüngedeki uzay çöplerinin artışı ve yeni uydu fırlatmalarının sayısının çoğalması, çarpışma riskini artırıyor. Böyle bir çarpışma, çok daha fazla uzay çöpünün oluşmasına ve yeni çarpışmaların meydana gelmesine yol açabilir.

Bu duruma “Kessler Sendromu” adı veriliyor ve bu zincirleme felaket, giderek daha büyük bir tehdit unsuru haline geliyor. Bu durum, Dünya’nın yörüngesinde güvenli bir şekilde çalışmayı zorlaştırırken, yaşanabilecek bir felaket durumunda on yıllar boyunca uzaya yeni bir uydu göndermenin imkânsız hale gelmesi gibi karanlık bir geleceği de mümkün kılıyor.

NASA ve ortakları, potansiyel enkaz tehditlerini tespit etmek ve tahmin etmek için sürekli bir izleme sürecine güveniyor. ESA (Avrupa Uzay Ajansı) ve ABD Savunma Bakanlığı gibi kuruluşlar, kaçınma manevralarının ne zaman gerekli olduğunu belirlemeye yardımcı veriler sağlıyorlar. Ancak bu reaktif yaklaşımlar, doğası gereği Alçak Dünya Yörüngesindeki her hareketin hatasız bir şekilde izlenmesini gerektiriyor. Bu nedenle daha proaktif önlemlere ihtiyaç duyuluyor.

Uzay çöplerini azaltmaya yönelik öneriler arasında şunlar yer alıyor:

• İşlevsiz uyduların yörüngeden çıkarılması,
• Daha sıkı fırlatma ve devre dışı bırakma düzenlemeleri uygulanması,
• Uzay çöplerinin aktif olarak kaldırılması için yeni teknolojiler geliştirilmesi.

Bu çabaların başarılı olabilmesi için uluslararası işbirliğinin önemi büyüktür.

Kaynak: Chip