Ege Üniversitesi'nden Önemli Bir TÜBİTAK Destekli Araştırma Projesi
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Burçin Kaymaz öncülüğünde yürütülen "Çinko Tabanlı Metal Organik Çerçeve Taşıma Sistemi ile Yeni Sentetik Kannabinoidlerin Lösemide İmatinib Direncinin Kırılması Üzerine Etkilerinin Proteomiks ve RNA Dizileme Bütünleşik Biyoinformatik Aracılı Bir Yaklaşımla Terapötik Etkinliğinin Araştırılması" başlıklı proje, TÜBİTAK 1001 Ar-Ge Proje Çağrıları kapsamında kabul edilerek destek almaya hak kazandı.
Proje, kronik myeloid lösemi (KML) tedavisinde kullanılan İmatinib ilacına karşı gelişen ilaç direncinin üstesinden gelmek amacıyla sentetik kannabinoidlerin terapötik etkinliğini ve bu etkinliğin biyouyumlu ilaç taşıyıcı sistemler olan metal organik kafesler aracılığıyla artırılmasını kapsamlı bir biyoinformatik yaklaşım ile incelemeyi hedefliyor.
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak’tan Destek ve Tebrik
Proje yürütücüsü Doç. Dr. Burçin Kaymaz’ı makamında kabul eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, çalışmalarından dolayı kendisini tebrik ederek başarı dileklerinde bulundu. Rektör Budak, üniversitenin güçlü sağlık altyapısı ve multidisipliner yaklaşımı sayesinde hem tanı ve tedavi hizmetlerinde hem de bilimsel araştırmalarda önemli katkılar sunduğunu vurguladı.
"Ege Üniversitesi, sağlık temalı akademik birimleri ile ülkemizin önde gelen yükseköğretim kurumlarından biri olarak, Türkiye Yüzyılı vizyonunda sağlık alanında dünya çapında referans alınan bir merkez olma hedefindedir. Doç. Dr. Burçin Kaymaz ve ekibinin TÜBİTAK tarafından desteklenen bu çok disiplinli projesi, bu hedefe ulaşmada önemli bir adım olacaktır," dedi.
Proje Detayları ve Bilimsel Yaklaşım
Doç. Dr. Burçin Kaymaz, proje kapsamında 4F-MDMB-BUTICA, ADB-BUTINACA, MDMB-4en-PINACA ve klasik sentetik kannabinoid JWH-018 gibi yeni tasarım bileşiklerin, İmatinib ile kombinasyon halinde KML hücre modellerinde terapötik etkilerinin inceleneceğini belirtti. Kullanılan hücre hatları arasında sağlıklı kontrol lenfosit hücre hattı NCIBL2171, İmatinib’e yanıt veren K562 ve İmatinib direnci kazandırılmış K562/İma1.2 modelleri bulunuyor.
Projenin önemli bir hedefi, biyouyumlu çinko tabanlı metal-organik kafesler kullanılarak ilaç taşıma sistemlerinin geliştirilmesi ve böylece ilaç toksisitesinin sağlıklı hücrelerde azaltılmasıdır. Bu taşıma sistemleri sayesinde, ilaçlar sadece kanserli hücrelere hedeflenerek salınacak ve yan etkiler en aza indirgenecektir.
Sentetik kannabinoidlerin, KML'de önemli rol oynayan BCR::ABL1 onkojenik kimerik proteini hedef alması amaçlanmakta olup, in-silico moleküler kenetleme çalışmaları ile bu bileşiklerin bağlanma afiniteleri İmatinib ile karşılaştırılmış ve olumlu sonuçlar elde edilmiştir.
Projede yapılacak sitotoksisite, kombinasyon analizleri, apoptotik hücre döngüsü tutulması ve ROS deteksiyonu gibi deneysel çalışmaların ardından proteomik ve RNA dizileme (RNASeq) verileri biyoinformatik analizlerle entegre edilerek sentetik kannabinoidlerin terapötik etkileri detaylı biçimde ortaya konacaktır.
Multidisipliner bir yaklaşımla, in vitro elde edilen İmatinib yanıtı ve direnciyle ilişkili hedef gen ve yolakların hasta örnekleri ile korelasyonu da ilk kez araştırılarak klinik bağlantılar kurulacaktır.
Proje Ekibi ve Katılımcılar
Doç. Dr. Burçin Kaymaz liderliğindeki proje ekibi, farklı disiplinlerden uzmanları bir araya getiriyor:
- İYTE Fen Fakültesi Kimya ABD: Prof. Dr. Gülşah Şanlı, Araştırma Görevlisi Ezgi Vural
- İEÜ Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik: Dr. Öğr. Üyesi Yağmur Kiraz Durmaz, Yüksek Lisans Öğrencisi Tuğba Yeni
- EÜ Madde Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç Bilimleri Enstitüsü: Prof. Dr. Serap Annette Akgür
- EÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD: Doktora Öğrencisi Hülya Çinar, Dr. Ecz. Fazilet Esra Düzdağ
Bu multidisipliner kadro, projenin bilimsel derinliğini ve başarısını artıracak şekilde yapılandırılmıştır.
Kaynak: Beyaz Haber Ajansı (BYZHA)