Çocuklarda Miyopi Sorunu ve Önlemleri
Çocukların tahtadaki yazıları veya uzaktaki nesneleri bulanık görmesi, gözlerini kısarak bakma eğilimi… Bu tür belirtiler, halk arasında “uzağı görememe” olarak bilinen miyopinin ilk ve en yaygın işaretleri arasında yer alıyor. Dünya genelinde oldukça sık karşılaşılan bir göz rahatsızlığı olan miyopinin, 2000'li yılların başında çocukluk çağında görülme oranı yaklaşık yüzde 20 civarındayken, son yıllarda bu oran belirgin bir artış göstermiştir. Öyle ki, Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre; miyopi dünya genelinde yüzde 33 seviyelerine ulaşmış durumda! Bu, her üç kişiden birinin miyopi tanısı aldığı anlamına geliyor. Eğer gerekli önlemler alınmazsa, 2050 yılı itibarıyla bu oranın yüzde 50’lere çıkacağı öngörülüyor. Başka bir deyişle, her iki kişiden biri miyopi riski taşıyor!
Türkiye’de, kapsamlı bir tarama çalışması olmamakla birlikte, klinik gözlemler son 30 yıl içinde miyopi sıklığının belirgin şekilde arttığını ve okul çağındaki çocuklarda yaklaşık yüzde 9 seviyelerine ulaştığını göstermektedir. Acıbadem Altunizade Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Semra Akkaya Turhan, “Genetik faktörler güçlü bir risk unsuru olmakla birlikte, küresel ölçekte 'miyopi salgını' olarak adlandırılan bu artışın başlıca nedenleri arasında, özellikle şehirleşmeyle birlikte çocukların açık havada daha az zaman geçirmesi ve daha fazla süreyi kapalı ortamlarda okuma, bilgisayar ve tablet kullanma gibi yakın mesafeden yapılan aktivitelerle geçirmeleri bulunmaktadır. Zira, doğal gün ışığına maruziyetin azalması, gözlerde miyopiyi engelleyici mekanizmaların, örneğin retina dokusunda salgılanan ve gözün uzamasını baskılayan dopamin hormonunun yeterince tetiklenememesine yol açar ve bunun sonucunda miyopi gelişir” diyor.
Geri Dönüşü Olmayan Görme Kayıplarına Yol Açabilir!
Miyopi, halk arasında uzağı görememe olarak tanımlanan bir görme bozukluğudur. Normalde gözün önüne gelen ışınlar, retinanın üzerinde odaklanarak net bir görüntü oluşturur. Ancak miyopide, gözün yapısal özellikleri nedeniyle ışınlar retina düzleminin önünde odaklanır. Bu durum, özellikle uzaktaki nesnelerin bulanık görünmesine neden olur.
Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Semra Akkaya Turhan, tedavi edilmeyen miyopinin çocuklarda okul başarısını ve yaşam kalitesini olumsuz etkilediğini, yüksek derecelere ulaştığında geri dönüşü olmayan görme kayıplarına yol açabilen retina dekolmanı, glokom ve erken katarakt gibi ciddi göz hastalıklarına zemin hazırlayabileceğini belirtmektedir. Bu nedenle, miyopinin erken dönemde tedavi edilmesi ve gelişme riskinin azaltılması büyük bir önem taşımaktadır.
Miyopi Riskine Karşı 5 Kritik Kural!
Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Semra Akkaya Turhan, genellikle okul çağında, özellikle de ilkokul yıllarından ergenlik dönemine kadar uzanan süreçte ortaya çıkan ve ilerleyen miyopinin riskini azaltmak veya ilerlemesini yavaşlatmak için ailelerin alabilecekleri basit ama etkili önlemler olduğunu vurgulamaktadır. Yaşam tarzı önlemleri tek başına miyopiyi tamamen engellemese de, risk faktörlerini azaltır ve mevcut miyopinin ilerleme hızını düşürür. Ailelerin bu konuda çocuklarına sağlıklı görme alışkanlıkları kazandırmaları, miyopiyle mücadelede uzun vadede çok değerli katkılar sağlayacaktır.
- Her gün en az 1-2 saatini açık havada geçirmeli: Çocuğun her gün bol miktarda gün ışığı alması ve açık havada oynaması, miyopiyi önlemede en güçlü koruyucu faktörlerden biridir. Bilimsel araştırmalara göre, açık havada geçirilen her ek 40 dakika, miyopi gelişme riskini anlamlı oranda (yüzde 23’e kadar) azaltmaktadır. Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Semra Akkaya Turhan, çocukların günde en az 1-2 saatini açık havada geçirmelerini öneriyor. Haftada 10-14 saat ve üzeri dışarıda bulunan çocuklarda miyopi oranlarının belirgin şekilde daha düşük olduğu kanıtlanmıştır.
- Ekrana bakma süresi günde 2 saati aşmasın: Çocuğunuzun tablet, akıllı telefon, televizyon ve bilgisayar gibi dijital ekranlar karşısında geçirdiği süreyi kontrol etmelisiniz. Özellikle küçük yaş grubundaki çocuklarda uzun süreli ekran maruziyeti, gözleri yakına odaklanma konusunda zorlayarak göz kuruluğuna yol açabilmektedir. Ekran süresinin günde 2 saatten fazla olmaması gerektiği belirtilmektedir. Uzun süreli ekran süresi, gözlerde kuruluk, kızarıklık ve bulanık görme şikayetlerini artırabilir.
- Okuma mesafesi en az 30-40 santim olmalı: Çocukların kitap okurken, yazı yazarken veya dijital cihaz kullanırken doğru mesafeyi korumaları miyopi riskini azaltmada kritik bir rol oynamaktadır. Okuma mesafesinin en az 30-40 cm olması önerilmektedir. Çocuğun çalışma masasında dik oturması ve kitabı gözüne yapıştırmaması faydalıdır.
- Çalışma odasında gün ışığı çok önemli: Çocuğun ders çalıştığı veya kitap okuduğu ortamın iyi aydınlatılması göz sağlığı açısından kritik bir öneme sahiptir. Yetersiz ışık, göz bebeklerinin genişlemesine ve odaklanmanın zorlaşmasına yol açarak gözleri zorlayabilir. Bu yüzden, çocuğun çalışma odasında mümkün olduğunca gün ışığı kullanılmalıdır.
- Eşyaların yüksekliğine dikkat edin: Çocuğunuzun çalışma ortamındaki eşyaların düzenine dikkat etmek de önemli bir önlem olarak öne çıkmaktadır. Masa ve sandalyenin yüksekliğini, çocuğun rahat bir görüş pozisyonunda olacağı şekilde ayarlamak gereklidir.
Sonuç olarak, çocuklarda miyopi riskinin azaltılması için ailelerin alacağı basit önlemler büyük bir önem taşımaktadır. Göz sağlığını korumak ve miyopi gibi görme bozukluklarını önlemek için bu kurallara dikkat edilmelidir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı