El, Ayak ve Ağız Hastalığı Hakkında Bilinmesi Gerekenler
El, ayak ve ağız hastalığı, çocuklarda genellikle ellerinde ve ayaklarında kabarcık benzeri döküntülerle kendini gösteren, ağız içinde ise ağrılı yaralara yol açan bulaşıcı bir viral enfeksiyon olarak tanımlanmaktadır. Bu hastalık, özellikle bebekler ve 5 yaşından küçük çocuklar arasında daha yaygın görülmekte olup, genellikle 7-10 gün içerisinde kendiliğinden iyileşmektedir. Hastalığın etkenleri arasında Coxsackievirus ve enterovirus ailelerine ait virüsler yer almaktadır. Enfeksiyon, kirli havuzlardan, öpüşmekten, sarılmaktan ya da ortak eşyaların kullanımından hızla bulaşabilmektedir. Memorial Kayseri Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Samet Özer, çocuklar arasında hızla yayılan el, ayak ve ağız hastalığı hakkında önemli bilgiler sunmaktadır.
Kabarcık Benzeri Döküntüler
Hastalığın adının kaynağı, ellerde ve ayaklarda oluşan kabarcık benzeri döküntüler ile ağız içinde meydana gelen ağrılı yaralar olmaktadır. Ancak bu döküntüler, vücudun göğüs, sırt, kollar, bacaklar, genital organlar ve kalçalar gibi farklı bölgelerinde de görülebilmektedir.
Bulaşma Yolları
Bebekler ve 5 yaşından küçük çocukların el, ayak ve ağız hastalığına yakalanma riski oldukça yüksektir. Kreşler ve okullar, hastalığın hızla yayılmasına zemin hazırlayan ortamlardır. Bununla birlikte, daha büyük çocuklar ve hatta yetişkinler de bu hastalığa yakalanabilmektedir. Hastalığa neden olan virüslerden dolayı, birey birden fazla kez bu hastalığı geçirebilir.
Belirtiler İki Aşamada Ortaya Çıkıyor
El, ayak ve ağız hastalığının belirtileri genellikle iki aşamada kendini gösterir. Hastalık ilk başladığında, çocuklarda grip benzeri semptomlar gözlemlenebilir.
- Hafif ateş.
- Boğaz ağrısı.
- Burun akıntısı.
- Karın ağrısı.
- İştahsızlık.
Birkaç gün sonra, şu belirtiler ortaya çıkabilir:
- Avuç içlerinde, ayak tabanında, dirseklerde ve dizlerde, cinsel organlarda veya kalçalarda kaşıntılı döküntüler.
- Ağız içinde ve çevresinde, dil de dahil olmak üzere herhangi bir bölgede gelişebilen ağrılı yaralar. Bu yaralar genellikle parlak pembe noktalar şeklinde başlayıp, zamanla kabarcıklara dönüşmektedir.
- Boyun bölgesindeki lenf bezlerinin şişmesi.
Bulaşıcılık Dönemi
El, ayak ve ağız hastalığının belirtileri genellikle 7-10 gün içinde geçmektedir. Ancak, 2 yaşından küçük çocuklar bu virüsten daha fazla etkilenebilmektedir. Hastalığın en bulaşıcı dönemi genellikle döküntülerin ortaya çıkmasından öncesidir. Kabarcıklar ise genellikle yaklaşık 10 gün içinde kurur. Kabarcıkların kurumasından sonra, çocuğun hastalığı başkalarına bulaştırma olasılığı düşer; ancak döküntüler geçtikten sonra virüs dışkıda haftalarca canlı kalabilir.
Bulaşma Yolları
El, ayak ve ağız hastalığı şu yollarla yayılabilmektedir:
- Enfekte bir kişinin hapşırması veya öksürmesi sonucu havaya yayılan damlacıklar.
- Enfekte bir kişinin tükürüğü veya dışkısıyla temas ettikten sonra ağza, gözlere veya buruna dokunmak.
- Enfekte bir kişinin vücudundan çıkan damlacıklarla doğrudan temas.
- Virüs taşıyan birini öpmek veya sarılmak.
- Kişisel eşyaların paylaşılması.
Nadir Görülen Sorunlar
El, ayak ve ağız hastalığı bazı durumlarda şu nadir sorunlara yol açabilmektedir:
- Dehidratasyon: Ağız yaraları, çocukların içmesini ve yemesini zorlaştırarak dehidratasyona neden olabilir. Bu nedenle yeterli sıvı alımının önemi büyüktür.
- Tırnak Kaybı: Bazı bireyler virüse yakalandıktan sonra birkaç tırnağını kaybedebilir; ancak tırnaklar zamanla tekrar uzamaktadır.
- Viral Menenjit ve Ensefalit: El, ayak ve ağız hastalığı olan çok az sayıda kişide menenjit veya ensefalit gelişebilir; bu durum, beyinde (ensefalit) ve beyin ile omurilik zarında (menenjit) tehlikeli şişmelere yol açabilir.
El, ayak ve ağız hastalığı belirtileri görüldüğünde vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmak hayati öneme sahiptir. Doktor, hastalığın şiddetine göre uygun bir tedavi planı oluşturacak ve hastalığın başkalarına bulaşmasını önlemek için gerekli önlemleri alacaktır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı