Çocuklarda Çevresel Uyaran Eksikliği Sorunları
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi'nde görev yapan Ergoterapist Emrullah Harun Kaya, çocukların çevresel uyaran eksikliği nedeniyle karşılaşabilecekleri sorunlar hakkında önemli bilgiler paylaştı. Çocuğun çevresel uyaranlara maruz kalmaması, çeşitli sorunların gelişmesine yol açabilir!
Kaya, çocukların gelişim dönemlerinde yaşlarına uygun çevresel faktörlere yeterince maruz kalmamalarının, sosyal becerilerin gelişiminde olumsuz etkiler yarattığını belirtti. “Küçük yaş grubu çocuklar için bir hareket, görüntü, ses veya anne-baba ile geçirilen bir zaman bile büyük bir uyarandır. Bu tür uyaranların eksikliği durumunda, çocukların beyinlerindeki nörolojik aktivite gelişemez ve çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir.” dedi.
Uyaran Eksikliği Belirtileri
Kaya, uyaran eksikliğinin çeşitli belirtilerini şu şekilde sıraladı:
- Öfke problemleri
- Anlamada zorluklar
- İnatlaşma davranışları
- Yaşıtlarıyla gelişimsel farklar
- Kommuta gerçekleştirememe sorunları
- Göz teması kuramama
- Konuşma problemleri
- Uzun süre ekrana bakma isteği
- Akranlarla iletişim kurmada zorluklar
Otizm ve Uyaran Eksikliği Arasındaki Farklar
Emrullah Harun Kaya, otizm spektrum bozukluğu ile uyaran eksikliği arasındaki önemli farkları da vurguladı. “Otizm, bir tanı grubu iken, uyaran eksikliği bir sebep veya neden olarak kabul edilir.” dedi. Otizmli bireylerin genellikle seslenildiğinde tepki vermediğini, ancak uyaran eksikliği yaşayan bireylerin tepki verebildiğini ifade etti. “Otizm ve uyaran eksikliği, benzer belirtilere sahip olabilir. Bunun sebepleri arasında iletişim eksiklikleri, ekran maruziyeti, sözel iletişimin azlığı ve akranlarla birlikte oyun oynamama gibi durumlar yer almaktadır. Bu nedenle, kesin bir tanı koymak için mutlaka bir çocuk psikiyatristinin profesyonel değerlendirmesi gereklidir. Erken müdahale oldukça önemlidir.” şeklinde uyarıda bulundu.
Ergoterapinin Rolü
Uyaran eksikliğinin özellikle 0-3 yaş döneminde çevresel uyaranlara maruz kalmanın az olması nedeniyle sosyal becerilerin gelişiminde ciddi sorunlar yaşandığını yineleyen Ergoterapist Kaya, “Örneğin, bir yemek tarifini incelediğinizde, o tarifin uygulama aşamasında yaşadığınız deneyimler, sizin planlama becerilerinizi geliştirir. Ancak uyaran eksikliği yaşayan çocuklar için bu durum tam tersidir.” dedi.
Çocukların farklı uyaranlar deneyimlemesi durumunda fiziksel, bilişsel, duygusal, iletişimsel ve sosyal gelişimlerinin zenginleşeceğine dikkat çeken Kaya, sözlerini şöyle tamamladı: “Uyaran eksikliği yaşayan bireylerin aileleri, uzman bir rehber eşliğinde çocuklarının dış dünyayı keşfetmelerini sağlamalıdır. Ergoterapistler, uyaran eksikliği olan çocuklara uyguladıkları testler sonucunda, hangi duygusal sistemde ya da çevreden gelen hangi uyaranları algılamada zorluk yaşadıklarını belirler. Bu süreçte, duyu bütünleme ve motor planlama gibi alanlarda çocukların çevresini algılamaları ve uyaranlara uygun tepkiler vermelerine yardımcı olurlar. Ailelerin bu süreçte uzmanlara destek olması gerektiği unutulmamalıdır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı